IT'S BEEN A WHILE....

Na een illegale leerling, die een nachtje in een container op het vliegveld in Sarajevo mocht blijven omdat ze een ongeldig id bij zich had, veel gebel met de ambassade, een week overnachten in een Tekija (lees, halve moskee + gebedsruimte + overal camera’s +verplicht je ninja-pak aan en elke avond rennend door de gebedsruimte om zo snel mogelijk in je slaapkamer te zijn, dan laptop aan, muziek aan en dan in als een narcolepsie-patient in slaap te vallen, 4 lokalen en gangen geverfd, geplamuurd en geschuurd te hebben, 2 x op een dag van Bilalovac naar Hadzici te rijden en dan eindelijk de verloren leerlinge mee te kunnen nemen voor 1 dag project, dan is er weinig tijd voor internet en dus verslagen te plaatsen. Ook lastig zonder internet, maar soms heb je aan wifi-verslaafde leerlingen een hoop, zo vinden zij namelijk overal wifi verbindingen. In de verfwinkel, de supermarkt en ja zelfs in de berm tegenover de Tekija. Dus als je je groep leerlingen kwijt bent, loop naar de berm en je hebt ze gevonden. (ook ik was erg blij met wifi, facetime is dan we een verdomd goede uitvinding).
Op de dag van de tour naar het Olympisch gebied, en naar Sarajevo was het 30 graden, maar als een docent dan zijn map met documenten kwijt is die nodig zijn omdat er een paar minderjarige leerlingen bij zijn, is het toch iets minder om door sarajevo te rijden, naar hadzici om een werkende printer te vinden, zelfs airco in mijn lamborghini is dan niet voldoende. Maar dan komt de term “loslaten” ineens wel ter sprake, dus geen printer meer zoeken, maar genieten van de laatste uren met de groep, en dan een Da Vinci college goed op het vliegveld achterlaten, toch nog wel een uur wachten om er zeker van te zijn dat iedereen veilig door de douane heen is en dan is er rust….
Althans, zou je denken…. Er zijn geen vragende, klagende, lieve, stuiterende, schaduw studenten maar dan komt de voorbereiding op de volgende groep.
Eerst een uur naar Lisicici rijden, daar william, Anita en de bouwgroep treffen, en een avondje bij een grot heerlijk visjes eten, dan naar het “nieuwe hotel”. Wakker worden met regen, maar ook dat is geen probleem, capuchon op en werken, leeuwen schuren, muren verven en vooruitgang zien. In de avond met bliksem, regen en sneeuw naar Hadzici gereden, gaar je bedje in en de volgende dag wakker worden en alles is wit van de sneeuw… I LOVE BOSNIA (sarcasme & cynisch zijn leer je hier niet snel af, je wordt er alleen maar beter in… )
Dan is het 14 Mei, dan denk je dat je groep de 15e komt maar omdat je van Hadzici naar Sanski Most moet rijden (rit van ongeveer 6 uur, ik doe er 8 uur over, hou ervan om records te verbreken) dan vertrek je een dag van te voren. Dan kom je gebroken aan, zie je Mimi (mijn grote vriend de busschauffeur) en die zegt dan dat de groep al bij de grens is …..???!?!! dus over 1,5 zouden ze er al zijn….. Ook al ben ik erg bekend met stuiteren door extreme energie, ook door stress kan je stuiteren, en hoe !
Kamers geregeld voor de groep, deze bestond uit 29 man, maar moesten in 2 hotels opgedeeld worden. Sanski Most is een vrij grauwe, trieste plek, hier in de omgeving ligt Prijedor en hier zijn tijdens de oorlog veel concentratiekampen geweest, op meerdere plekken. Veel mensen zijn hier vermoord en sommigen nog steeds vermist. In Sanski most is ook het Identificatie centrum voor de overblijfselen van de lichamen die gevonden zijn in massagraven. Mede omdat er primary graves & secondairy Graves zijn geweest is het erg moeilijk om iemand te identificeren, tijdens de oorlog werden de mensen die vermoord werden in een primairy Grave begraven, althans gegooid… Maar toen duidelijk werd dat bekend werd waar deze graven waren, werd deze weer opengehaald en met vrachtwagens, heftrucks en het restje de lichamen er weer uitgehaald en in een 2e graf ergens anders gegooid. Dit omdat het dan onmogelijk werd gemaakt om iemand te beschuldigen van onmenselijke misdrijven en genocide. (soms heb ik ook ergens geen woorden voor)
Je ziet 1 grote loods en als je binnenkomt zie je overal rekken staan met witte body-bags op elke lade. Ongeveer 5 a 6 lades per rek. Hier liggen botten, kleding, schedels en alles wat maar gebruikt kan worden om mensen te identificeren. Ook is er 1 muur vol met pasfoto’s van de mensen die vermist worden… die muur is groot… op 20 juli worden lichamen die voor een bepaald aantal procent geïdentificeerd zijn, vrijgegeven aan de familie, als deze nog leven.
Het verschil met verdriet & happiness is dan zo mooi om te zien, maar wel dubbel om te ervaren als je dan met 29 man een school gaat opknappen die helemaal niets, maar dan ook niets heeft. De manier van ontvangst van de leraar en directeur bij mijn aankomst in Sanki Most is dan onbetaalbaar, en raakt je diep in je ziel. Zo lief en dankbaar hoe iedereen is, iedereen wil meehelpen, en dan sta je samen met Tinkerbell (de conciërge) en mickey (de leraar religie) samen muren te verven en decoraties door de gehele school aan te brengen. Dan heb je 29 man uit Leiden die een vlinderkamer maken van een lokaal, gymzaal wordt een jungle en het andere lokaal wordt een wereldbol met wolkjes, de gangen worden versierd met handjes en muzieknoten met allerlei kleuren, het is een finishing touch van een mooi project, ondanks alle grauwe, donkere en erg trieste omgeving, is het wel gelukt om toch wat kleur bij de kinderen op school te krijgen, en in hun hartjes.
Het mooiste is dan als je de volgende dag als de groep vertrokken is, je naar de school rijdt en je ziet dan de leraar staan verven om ZIJN school nog mooier te krijgen. Dit zijn de mensen die de juiste visie, motivatie en toekomstbeelden hebben, werken mee en proberen om vooruitgang te creëren, hoe moeilijk het dan ook is, zeker als je niets hebt.
Vertrekken is dan ook verdomd moeilijk, maar Zlatko (leraar) zorgt voor verschil, en dan weet je dat er nog meer mensen zijn die geholpen moeten worden, op naar de nieuwe groep ! Nog een bezoekje aan een bejaardentehuis gebracht, en daar zoveel lieve mensjes gezien, dat ook ik emotioneel wel eens breek… Niets hysterisch sisss, maar juist zo mooi wat je in de ogen van de mensen ziet, maar ook beseffend dat wat zij met die ogen allemaal wel niet hebben moeten zien… life can be cruel, en zorgt ervoor dat je je niet meer zo druk maakt om kleine, doelloze, kansloze en belachelijke minimale dingen, maar om 1 ding, liefde, op welke manier dan ook…
Op de terugweg weggestuurd worden door een hele politie-delegatie als je even wil stoppen en pauze wil houden, maakt ook mij wel een beetje bang door servisch gebied rijden, en in de bergen achter een vrachtwagen zitten waar je niet voorbij komt, en lang de oude basis van manuel komt, (zwager) Dan vraag je aan mensen of het klopt dat daar een Nederlandse basis zat en uitlegt dat je “broer”daar geweest is, (ik kan een beetje bosnisch maar zwager is toch wel erg lastig om uit te leggen hoor) en het enthousiasme wat je daar dan krijgt en ze het stoer vinden dat je dit komt zoeken voor je broer raakt wederom je hart… (ben en blijf toch altijd wel stoere sas hoor, maar ook ik heb een hartje) hihihi
Dan is het 19 mei en ben je in Lisicici om hier uit te rusten aan het meer, 27 graden en je gewoon in je bikini op de vlonder op het water ligt….. geen wifi dus geen druk om weer voorbereidingen te treffen, maar eindelijk tijd om na 2 weken jullie eindelijk te laten weten dat ik nog leef….

Rust heb ik hier eigenlijk ook niet, buurman is namelijk DE Majoor van Phineas & Ferb, en die moet en zal ik op de foto krijgen, maar nu is het 20 mei, en heb hem pas 1x te kunnen vastleggen, ik dacht dat ik snel was, maar ik zal hem krijgen… (die man denkt waarschijnlijk dat ik niet helemaal lekker ben, heb dan ook namelijk bijna elk mogelijke positie, verdieping, traptrede, raam, terras en lantaarnpaal gehad om hem te kunnen vangen, mooiste is dat ik in mijn eentje stuk ga van het lachen, lijk wel een idiootje) Dus of ik nou in NL ben of in Bosnië, gedrag verandert noooooooit !

Nog 3 groepen te gaan nu, dan gaan we weer acclimatiseren in Nederland… golden power, nog even en ik ben er weer !!

Liefs en knuffel

Sas